Migren ve Baş Ağrısı Tedavisi

Migren nedir? 

Migren genellikle tek taraflı ancak iki taraflı da olabilen, zonklayıcı, ışık ve sese karşı hassasiyetin olduğu ilaç içilmediği takdirde 4-72 saat süren şiddetli baş ağrısıdır. Bununla birlikte migreni tek başına baş ağrısı olarak tanımlayamayız. Günümüzde tanımlanmış 200’den fazla baş ağrısı çeşidi olduğu düşünülürse migreni tanımak doğru tedavinin uygulanabilmesi açısından çok önemlidir.

Migrenin belirtileri nelerdir?

Migrenin 5 dönemi vardır. 

• Migren atağı öncesi dönem
• Aura
• Migren atağı
• Migren ağrısı sonrası 24-48 saat süren dönem
• Ataklar arası dönem

Kısacası migren sadece ağrıdan ibaret olmayıp aslında hayatın tamamını kapsayan bir hastalıktır. Migren atağı gelmeden günler-saatler önce oluşan bulgular mevcuttur:

• Sürekli esneme isteği
• İsteksizlik, mutsuz yorgun bir ruh hali
• Sinirlilik, huzursuzluk 
• Dikkatini toplamada güçlük 
• İştah değişikliği

Migren atağından hemen önce, maksimum 1 saat içinde ortaya çıkan aura dediğimiz bulgular da olabilir:

• Bulanık görme, görmede bozulma sanki buzlu bir camın arkasından bakıyormuş gibi olma
• Gözde parıldayan gümüş rengi zigzagların ve ışık çakmalarının olması
• Yüzde, kolda, bacakta uyuşma veya karıncalanma
• Konuşmada bozulma ve güçlük

Migren ağrı atağı sırasında şiddetli zonklayıcı genellikle tek taraflı olan baş ağrısının yanı sıra 

• Bulantı ve/veya kusma
• Işığa karşı hassasiyet
• Sese karşı hassasiyet
• Kokuya karşı hassasiyet (iyi ya da kötü koku olması fark etmez)
• Ağrı şiddeti nedeniyle fiziksel hareketlerde kısıtlılık

Genetik nedenler migrende oldukça sık görülmektedir. Anne de migren olması durumunda çocuklarda da migren olma ihtimali artmaktadır.

Migrenin diğer nedenleri

• Açlık ve susuzluk
• Uykusuzluk ya da tam tersi çok uyumak
• Stres
• Yorgunluk
• Aşırı kahve çay tüketimi
• Adet dönemleri
• Yoğun fiziksel aktivite
• Aşırı beyaz ışık
• Havasız ortamda çalışmak

Migren neden oluşur?

Migrende tetikleyici faktörler sonucu beyinde trigeminal bölge olarak tanımladığımız alan uyarılır. Bunun sonucunda iltihap yani inflamasyon maddeleri salgılanır.

En çok salgılanan iltihap maddelerinden biri de CGRP’dir. İltihap maddeleri salınması ile beyin damarlarında genişleme olur. Genişleyen damarlar beyin dokusuna baskı yaparak baş ağrısını tetikler.

Migren tanısını nasıl koyarız?

Baş ağrınızın özellikleri bize yol gösterir. O nedenle migren tanısı koymada en önemli nokta hastadan alınan detaylı baş ağrısı hikayesi ve yapılan nörolojik muayenedir. Bununla birlikte diğer baş ağrılarını dışlamak için mutlaka en başta bir Beyin MRI gereklidir.

• Ağrıya eşlik eden bulantı
• Ağrıya eşlik eden ışık hassasiyeti
• Ağrı nedeniyle günlük aktivitelerinizi yapmakta zorlanma 

Belirtilerinden en az 2 tanesi mevcutsa çok yüksek oranda migren tipi baş ağrısı mevcuttur.

Migren tedavisi nasıl yapılır?

Migren tedavisinde ilk basamak tetikleyici faktörlerden uzak durmaktır. Tavsiye edilen ilk tedavi baş ağrısı için ibuprofen ve asetaminofen gibi basit ağrı kesiciler, bulantı için antiemetik bir ilaçtır. Basit ağrı kesici ilaçların etkili olmadığı kişilere triptan gibi özel ajanlar da kullanabilir. Dünya genelinde, toplumun %10’undan fazlası hayatlarının bir döneminde migrenden etkilenmektedir.

Migren ağrılarında tedavi ağrının sıklık ve şiddetine göre düzenlenir. Ayda en fazla 5 – 6 atağı olan ve ağrı kesicilerle kısa sürede rahatlayan hastalarda ağrı kesici tedavileri yeterli olmaktadır. Bununla birlikte zaman içinde ağrı sıklığı artabilir ve hasta çok sayıda ağrı kesici içmek zorunda kalabilir. Bu durumda ise koruyucu tedavi olarak adlandırdığımız tedaviler uygulanmalıdır. Buna rağmen hastanın atakları devam ediyor ve her ayın en az 15 günü ağrı devam ediyorsa migren aşısı olarak tanımlanan enjeksiyon tedavisi ya da botulinum toksin enjeksiyonu uygulanmaktadır. Migren tamamen ortadan kaldırılamasa da doğru tedavi edilen hastalar belirgin olarak rahatlamaktadır.